कृषिमा आश्रित जनसंख्या ५० प्रतिशत (रिपोर्ट)

कृषिमा आश्रित जनसंख्या ५० प्रतिशत (रिपोर्ट)

काठमाडौं । १० वर्षभित्र कृषि पेसामा आश्रित जनसंख्या १० प्रतिशतले घटेको छ । वैदेशिक रोजगारीमा जानेको संख्या बढ्दै गएको र अर्थतन्त्रमा व्यापार तथा व्यवसायसँगै सेवा क्षेत्रको हिस्सा बढेकाले कृषिमा आश्रित जनसंख्या ५० प्रतिशत देखिएको हो । यति हुँदा पनि अर्थतन्त्रको आकार अपेक्षित बढ्न नसक्दा मुलुकको आर्थिक स्तरोन्नति हुन नसकेको विज्ञ बताउँछन् ।

राष्ट्रिय तथ्यांक कार्यालयले शुक्रबार सार्वजनिक गरेको तथ्यांकअनुसार १० वर्षभन्दा माथिका आधा अर्थात् ५० दशमलव १ प्रतिशत जनता कृषि पेसामा आश्रित छन् । ३० वर्षअघि २०४८ सालमा कुल जनसंख्याको ८१ दशमलव दुई-तीन प्रतिशत कृषिमा आश्रित थिए । आर्थिक काममा संलग्न एक करोड ४९ लाख ८३ हजार ३ सय १० मध्ये सबैभन्दा धेरै कृषि, वन र माछापालन क्षेत्रमा ५७ दशमलव ३ प्रतिशत संलग्न छन् ।

थोक एवं खुद्रा व्यापारमा मोटरगाडी तथा मोटरसाइकल मर्मतको काममा १२.५ प्रतिशत, निर्माणमा ८.१ प्रतिशत, अन्य सेवा प्रदान गर्ने क्रियाकलापमा ३.९ प्रतिशत र औद्योगिक उत्पादनमा ३.८ प्रतिशत जनसंख्या संलग्न देखिन्छ । कुल परिवार संख्यामध्ये ९.४ प्रतिशतले साना, घरेलु व्यवसाय सञ्चालन गरेका छन् ।

३.९ प्रतिशत परिवारमा रेडियो, टेलिभिजन, फोनजस्ता साधन/सुविधा उपलब्ध नभएको देखिन्छ । ९६.१ प्रतिशत परिवारमा कम्तिमा एक किसिमको सुविधा उपलब्ध छ । ७३.२ प्रतिशतसँग मोबाइल फोन छ भने ४९.४ प्रतिशतमा टेलिभिजन, ३७.८ प्रतिशतमा इन्टरनेट सुविधा पुगेको छ ।

अधिकांश अर्थात् ९२.२ प्रतिशत घरपरिवारले बिजुली प्रयोग गरेका छन् । जबकि २०६८ सालको जनगणनामा बिजुली प्रयोग गर्ने परिवार ६७.३ प्रतिशत थिए । तर अहिले पनि खाना पकाउन ५१ प्रतिशत परिवारले दाउरा प्रयोग गर्ने गरेको तथ्यांकले देखाउँछ ।

आर्थिक रुपले सक्रिय एक करोड लाख अर्थात् ९३ प्रतिशत रोजगार छन् भने ७ लाख ६७ हजार अर्थात् ६ दशमलव नौ-पााच प्रतिशत बेरोजगार रहेको तथ्यांकले देखाएको छ ।

थप...