काठमाडौं । विकास खर्च गर्न नसकेपछि अधिकांश प्रदेशले आगामी आर्थिक वर्षको बजेटको आकार घटाएका छन् । विशेषगरी प्रदेशले नै अघि बढाएका आयोजनाको खर्च कम हुने गरेको देखिएपछि विकास बजेटको आकार घटाएका हुन् ।
चालु आर्थिक वर्षमा ३६ अर्ब ७४ करोड बजेट सार्वजनिक गरेको कोशी प्रदेशले १ अर्ब ४७ करोडले घटाउँदै आगामी आर्थिक वर्षका लागि ३५ अर्ब २७ करोडको बजेट सार्वजनिक गरेको छ । यो प्रदेशले गत वर्षको तुलनामा झन्डै ४ अर्ब विकास बजेट घटाएको छ । चालुतर्फको बजेट भने कोशी सरकारले चालु आर्थिक वर्षमा भन्दा एक अर्ब ७९ करोडले बढाएको छ ।
त्यस्तै ३२ अर्ब ९७ करोडको बजेट सार्वजनिक गरेको गण्डकी प्रदेशले पनि ४५ करोड बजेट घटाएको छ । बजेट घट्दा यो प्रदेशमा पनि चालु खर्चमा वृद्धि भएको छ भने विकास खर्चमा संकुचन आएको छ । यो प्रदेशले पनि ६८ करोड विकास बजेट घटाएको छ । कर्णाली प्रदेशले चालु आर्थिक वर्षको तुलनामा एक अर्ब ९६ करोडले बजेट घटाएको छ । यो प्रदेशले एक अर्ब ४३ करोड चालु खर्च र ८२ करोडले विकास खर्च घटाएको छ ।
लुम्बिनी प्रदेशले भने कुल बजेट घटाउँदा पनि एक अर्ब ३३ करोडले विकास बजेट बढाएको छ । यो प्रदेशले चालु खर्च भने दुई अर्ब ३९ करोडले आगामी आर्थिक वर्षका लागि घटाएर सार्वजनिक गरेको छ । अन्य प्रदेशले बजेट घटाउँदा सुदूरपश्चिम प्रदेशले दुई अर्ब ३६ करोडले बजेट बढाएको छ । विकास बजेट ३३ करोड वृद्धि हुँदा यसको दुई अर्ब ११ करोडले चालु खर्च बढाएको छ ।
यता, बागमती प्रदेशले कुल बजेट एक अर्ब ८४ करोडले बढाएको छ । यो प्रदेशले चालु खर्च घटाएर पुँजीगत खर्च बढाएको हो । चालु खर्च आगामी आर्थिक वर्षको तुलनामा ६० करोड घटाएर पुँजीगत खर्च एक अर्ब ४३ करोडले बढाएको छ ।
हचुवाको भरमा बनेका बजेटका कारण विकास खर्च नभएपछि प्रदेश सरकारहरुले यो वर्ष खर्च घटाएर केही यथार्थपरक बन्न खोजेका छन् । खर्चका लागि आफ्नै संरचनाको अभाव, खर्चका लागि संघ र स्थानीय तहसँग आश्रित र केन्द्रमा भन्दा पनि बढी प्रदेशमा राजनीतिक अस्थिरता बढी हुँदा यस्तो स्थिति आएको हो ।
हेर्नुहोस् कसको बजेट कस्तो :
कोशीको बजेट ३५ अर्ब २७ करोड, सहरी तथा पूर्वाधार विकासलाई प्राथमिकता
मधेश प्रदेशको बजेट : ४३ अर्ब ८९ करोड, चालुतर्फ १६ अर्ब
बागमती प्रदेशको बजेट : स्वास्थ्य, शिक्षा र कृषिलाई प्राथमिकता
गण्डकीमा ३२ अर्ब ९७ करोडको बजेट, कृषि र पर्यटन प्राथमिकतामा
लुम्बिनीको बजेट ३८ अर्ब ९७ करोड
कर्णालीको बजेट ३१ अर्ब ४१ करोड, विद्यालयका भौतिक पूर्वाधार विकासमा १ अर्ब १० करोड विनियोजन
सुदूरपश्चिमको बजेट ३१ अर्ब ६२ करोड, भौतिक पूर्वाधार विकासमा १३ अर्ब
