कैलाली । आज विश्व 'अटिजम' जागरुकता दिवसः अटिजमबारे सचेतना फैलाउने विभिन्न कार्यक्रमका साथ विश्वभर मनाइएको छ । अटिजम भएका व्यक्तिको मानवअधिकार, मौलिक स्वतन्त्रताको उपभोग सुनिश्चित गर्न समाजका सबै वर्गले सघाउनुपर्ने मान्यताका साथ संयुक्त राष्ट्रसङ्घको आह्वानमा सन् २००७ देखि यो दिवस मनाउन थालिएको हो । नेपालमा पनि पछिल्लो समय अटिजम भएका धेरै बालबालिका पहिचान भएका छन् । अटिजमबारे जानकारी नहुँदा यसबाट प्रभावित बालबालिकाले सास्ती पाएका त छन् नै अविभावकहरुले समेत हैरानी खेप्नुपरेको छ ।
डोटीको पूर्वचौकी गाउँपालिकाकी दोप्रती कठायत, २ वर्षको पुगेपछि तातेबोली बोल्दै गरेको छोराले अचानक व्यवहार परिवर्तन गर्न थालेपछि निकै अत्तालिनुभयो । गाउँघरमा उपचार गर्नेदेख देवी-देवता भाकल गर्ने, झारफुक गर्नेसम्म सबै गर्नुभयो । तर, उहाँको छोराको व्यवहारमा कुनै परिवर्तन आएन । केही सीप नचलेपछि छोरा बोकेर काठमाडौंको कान्तिबाल अस्पताल पुग्नुभयो । त्यहाँका चिकित्सकले अटिजमबारे बताएपछि बल्ल उहाँले त्यसबारे थाहा पाउनुभयो । हाल पाँच वर्ष पुगेका उहाँका छोरा अहिले धनगढीमा अटिजम केयर सेन्टर सोसाइटीले सञ्चालन गरेको हिमालय स्पेसल स्कुलमा भर्ना भएका छन् ।
दोप्रतीजस्ता धेरै अविभावक आफ्ना बालबालिकामा भएको अटिजमको समस्या थाहा नपाएर हैरानीमा छन् । झारफुक गर्नेदेखि उपचारका नाममा धेरै पैसा खर्च गरेका छन् । सामान्य केटाकेटी पढ्ने स्कुलमा पठाउँदा अटिजम भएका बालबालिकाले हेपाइ सहनुपरेको छ ।
आफ्नै छोरालाई अटिजम भएको थाहा पाएपछि यस्ता बालबालिकालाई हेरविचार गर्नुपर्दा खेप्नुपरेको हैरानीबाट पाठ सिकेर रमेश बस्नेतले धनगढीमा हिमालय स्पेसल स्कुल सञ्चालन गर्नुभएको छ । जहाँ अहिले अटिजम् भएका २७ जना बालबालिका छन् ।
चिकित्सकहरूका अनुसार अटिजम भएका बालबालिकाहरुले समान्यभन्दा फरक व्यवहार देखाउने गरेका छन् । बच्चाहरुले ढिलो बोल्नु, नडराउनु, रिसाउनु, जिद्धी स्वाभाव बढ्दै जानु अटिजमका लक्षण हुन् ।
डब्लुएचओका अनुसार विश्वमा एक प्रतिशत व्यक्तिमा अटिजम छ । नेपालमा दुईदेखि तीन लाखसम्म अटिजम भएका व्यक्ति रहेको अनुमान छ । तीमध्ये करिब ६० देखि ९० हजार जनामा गम्भीर रूपको अटिजम छ । जनगणना २०७८ को तथ्यांकले भने अटिजम भएका व्यक्तिहरुको संख्या ४ हजार ८ सय ८४ जना मात्रै देखाएको छ । जुन पूर्ण तथ्याङ्क मानिदैन । किनभने अटिजम भएका धेरै व्यक्तिहरुको अझै पहिचान हुन नसकेको र तथ्यांकमा छुटेको सरोकारवालाको भनाइ छ ।
