काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपति डनल्ड ट्रम्पले आजबाट आफ्नो दोस्रो कार्यकालको सुरूआत गर्नुभएको छ । राष्ट्रपतिको पद सम्हाले लगत्तै ट्रम्पले थुप्रै कार्यकारी आदेशमा हस्ताक्षर गर्नुभएको हो ।
सर्वप्रथम उहाँले अमेरिकी बर्हिगमित राष्ट्रपति जो बाइडनले जारी गरेका ७८ वटा कार्यकारी आदेशलाई खारेज गर्नुभएको छ ।
ट्रम्पले सन् २०२१ को जनवरी ६ क्यापिटल हिल दंगामा सामेल एक हजार ६ सय जनाको सजाय माफ गर्ने कार्यकारी आदेशमा पनि हस्ताक्षर गर्नुभएको छ । सन् २०२१ को राष्ट्रपतिको चुनावमा ट्रम्पको पराजयपछि उहाँका समर्थकहरूले क्यापिटल हिलमा दंगा र अराजकता मच्चाएका थिए । त्यस बेलादेखि उनीहरू जेल सजाय भोग्दै आएका थिए । तर, ट्रम्पको हस्ताक्षरसँगै यस मामिलामा जेलमा रहेकाहरू सोमबार रातिसम्ममा रिहा हुने बताइएको छ ।
ट्रम्पले पेरिस जलवायु सम्झौताबाट अमेरिकालाई अलग राख्ने कार्यकारी आदेशमा पनि हस्ताक्षर गर्नुभयो । यस्तै अमेरिकालाई विश्व स्वास्थ्य संगठनबाट अगल राख्ने आदेश जारी गर्नुभएको बीबीसीले जनाएको छ ।
विद्युतीय सवारी साधनलाई प्रवर्द्धन गर्ने योजना रद्द गर्नेदेखि टिकटकमाथि लगाइएको प्रतिबन्ध फुकुवा गर्नेसम्मको कार्यकारी आदेश उहाँले आज जारी गर्नुभएको छ । आदेश अनुसार टिकटक थप ७५ दिनसम्म अमेरिकामा चल्ने बताइएको छ । यस्तै ‘महिलाहरूलाई लैंगिक विचारधाराबाट बचाउने’ र ‘संघीय सरकारलाई जैविक सत्य पुनःस्थापित गर्ने’ विषयमा समेत ट्रम्पले कार्यकारी आदेश जारी गर्नुभएको हो ।
मेक्सिकोसँग जोडिएको दक्षिणी सीमा क्षेत्रमा राष्ट्रिय आपत्काल घोषणा गर्ने आदेशमा पनि ट्रम्पले हस्ताक्षर गर्नुभयो । ‘मेक्सिको खाडी’लाई ‘अमेरिकी खाडी’ नामाकरण गर्ने आदेश समेत ट्रम्पले जारी गर्नुभएको छ ।
ट्रम्पले अवैध आप्रवासीबाट जन्मेका बालबालिकालाई अमेरिकाले प्रदान गर्दै आएको जन्मसिद्ध नागरिकता खारेज गर्ने सम्बन्धी कार्यकारी आदेशमा पनि हस्ताक्षर गर्नुभएको दि गार्जियनले जनाएको छ ।
चुनावमा भएका हस्तक्षेपका लागि पूर्व सरकारी अधिकारीहरूलाई जवाफदेही बनाउनेदेखि अभिव्यक्ति स्वतन्त्रतालाई कार्यान्वयनमा ल्याउन संघीय सरकारलाई निर्देशन दिने आदेश पनि उहाँले दिनुभएको छ ।
ट्रम्पले निष्पक्ष न्याय सुनिश्चित गर्ने र अमेरिकामा मृत्युदण्डलाई पुनःबहाली गर्ने हुनुभएको छ । यस्तै सबै प्रकारका सेन्सरशिप अन्त्य र अमेरिकाको सार्वभौमिकता कायम राख्ने विषयमा समेत उहाँले कार्यकारी आदेश जारी गर्नुभएको छ ।
महँगी नियन्त्रण गर्न मन्त्रिपरिषद्लाई निर्देशन दिने, मेक्सिकोको सिमानामा पर्खाल बनाइने, पानामा नहरलाई फिर्ता लिइने, लागूऔषध कारोबारीलाई आतंककारी घोषणा गर्ने र तेस्रो लिंगीलाई उन्मूलन गर्ने कार्यकारी आदेशमा ट्रम्पले हस्ताक्षर गर्नुभएको छ । तेस्रो लिंगी उन्मूलनको अर्थ हो- अमेरिकामा अब महिला र पुरुष गरी दुई लिंगलाई मात्र मान्यता हुनेछ ।
कार्यकारी आदेश राष्ट्रपतिद्वारा संघीय सरकारका नाममा जारी गरिएका आदेशहरू हुन् जसलाई संसद्को अनुमोदनको आवश्यकता पर्दैन । अर्को शब्दमा भन्नुपर्दा कार्यकारी आदेश सांसदहरूको मतदान विना नै राष्ट्रपतिले आफूले चाहेको नीतिगत परिवर्तन कार्यान्वयनमा ल्याउन सक्ने शस्त्रहरू हुन् । यद्यपि यी कार्यकारी आदेशहरू कानुनको दायराभित्र रहनुपर्ने भने हुन्छ र यसलाई अदालतले चुनौती पनि दिन सक्छ ।
-एजेन्सीहरूको सहयोगमा
