धनकुटा । बदलिदो समय, प्रविधिको विकास र उपलब्धतासँगै पाठकको पढ्ने बानीमा परिवर्तन आइरहेको छ ।
पाठकको रूचीजस्तै पुस्तकालयको स्वरूपमा पनि परिमार्जन देखिन थालेको छ । अब पुस्तकालय केवल पठनपाठन र पुस्तक संग्रहको थलो मात्र नभई, जीवनोपयोगी सीप सिक्ने केन्द्रका रूपमा विकास हुँदै गएका छन् ।
कोशी प्रदेशमा यस्ता पुस्तकालय सञ्चालनमा आएका छन्, जहाँ पुस्तकदेखि खेलौना, कृषि औजार र बाध्ययन्त्रसम्म देख्न सकिन्छ । धनकुटाको छथर जोरपाटी गाउँपालिकास्थित सिंधुवामा रहेको पुस्तकालयमा करिब चार हजार पुस्तक छन् ।
महिला, बालबालिका, युवा तथा ज्येष्ठ नागरिकका लागि छुट्याइएका कक्षमा पाठकहरूको उपस्थिति बाक्लै देखिन्छ । तर यो पुस्तकालयमा केबल पुस्तकको संग्रह मात्रै छैन्, डोरी, गैंती, बेल्चा, हँसिया र कोदालोजस्ता कृषि उपकरणदेखि मादल, हार्मोनियम, सारङ्गी ड्रामसेट जस्ता बाद्ययन्त्र समेत राखिएको छ ।
यतिमात्र होइन, बाल उद्यान, महिला र किशोरीका लागि परामर्श कक्षसमेत व्यवस्था गरिएको छ । संखुवासभा र धनकुटाको संगम धर्मदेवी नगरपालिकाको मुढेमा अर्को यस्तै पुस्तकालय छ ।
यहाँ बालबालिकाका लागि मनोरञ्जन, युवा र वयस्कका लागि खेल र संगीत सामग्री राखिएको छ । यो सँगै अन्न, फलफूल, पशुपालन र तरकारी खेतीमा देखिएका समस्याको संकलन गरी सम्बन्धित निकायमा पुर्याउाने स्वयमसेवकको समेत व्यवस्था गरिएको छ ।
शहरभन्दा बाहिर ग्रामिण क्षेत्रका केन्द्रमा खुलेका यस्ता बहुआयामिक पुस्तकालय दिर्घकालीनरूपमा कसरी सञ्चालन हुन सक्लान् भन्ने प्रश्न पनि छन् । पढ्न सघाउने मात्र नभइ समुदायमा सीप र शसक्तिकरणको उदेश्यसहित सञ्चालनमा आएका यी पुस्तकालयको दिगो सञ्चालन व्यवस्थापनका लागि स्थानीय सरकारको कस्ता योजना छन् त ?
जापान सरकारको शान्ति भोलेन्टिर संस्था, रिड नेपाल, कोशी प्रदेश सरकार, स्थानीयतह र स्थानीयको लागत सहभागितामा कोशी प्रदेशमा यस्ता १६ वटा पुस्तकालय सञ्चालनमा आएका छन् । एउटा पुस्तकालय सञ्चालनका लागि करिब तीन करोड ५० लाख रूपैयाँ लगानी गरिएको छ ।
