पाल्पा। अंग्रेज फौजलाई हराएका पाल्पाका सेन वंशीय राजा मणिमुकुन्द सेनको बुटवलमा रहेको ऐतिहासिक दरबार संग्रहालय पुनर्निर्माण हुने भएको छ । बुटवलको मणिमुकुन्द सेन उद्यान फूलबारीमा विक्रम सम्वत् १५७५ मा निर्माण भएको उक्त दरवार क्षेत्र अहिले भग्नावशेषमा परिणत भएको छ ।
चालु आर्थिक वर्षमा संघीय सरकारले ३ करोड रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरेपछि पुरातत्व विभागले पुर्ननिर्माण प्रक्रिया थालेको हो । त्यसका लागि अहिले सर्वे र डिजाइनको काम सुरु भएको मणिमुकुन्द सेन उद्यान संरक्षण समितिका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत अनन्त सिलवालले बताउनुभयो । उहाँका अनुसार गत साता मणिमुकुन्द सेन उद्यान संरक्षण समितिसहित पुरातत्व विभागका सहसचिव भाष्कर ज्ञवाली लगायत इन्जिनियरको टोलीले दरबारको स्थलगत अध्ययन गरी डिजाइन तयारी थालेको हो । दरबार पुरानै ढाँचामा तयार गरिने भएको छ ।
मणिमुकुन्द सेन उद्यान फूलबारी क्षेत्रभित्र रहेको दरबार संग्राहलय अवलोकन गर्न वर्षेनी आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटक आउने गरेका छन् । आर्थिक बर्ष २०८१÷८२ मा मणिमुकुन्द सेन उद्यान अर्थात फुलबारीमा ५ लाख ४७ हजार १ सय ९९ जना पर्यटकहरुले भ्रमण गरेका थिए । दरबारदेखि पूर्व करिब आधा किलोमिटरको दुरीमा अंग्रेजलाई परास्त गरेको जितगढीको कर्णेल उजिरसिंह गढी किल्ला छ ।
जितगढीसम्म सुरुङ मार्ग भएको र युद्धमा नेपालीका तर्फबाट नेतृत्व गरेका कर्णेल उजिरसिंह थापाले नुवाकोटदेखि मणिमुकुन्द सेन दरबार हुँदै सोही सुरुङबाट जितगढीमा झरेर नेपाली पक्षको युद्धको नेतृत्व सम्हालेका थिए । पाल्पाली सेनवंशीय राजा मणिमुकुन्द सेन १५औँ शताब्दीमा पाल्पाबाट जाडो छल्न यही बुटवलको फूलबारीमा आउने गरेको र फूलबारीमा दरबारसमेत बनाएको इतिहासमा उल्लेख छ ।
